www.pedagodzyspecjalni.fora.pl

NATALISZONEK

WYKŁAD 1 5.03
Etymologia pojęcia diagnozy:
-diagnosis- z greckiego: różnicowanie, osądzanie
-DIAGNOZA-czynność poznawcza; integrowanie informacji, podejmowanie decyzji, wykorzystanie wiedzy i doświadczenia, rozumowanie, wnioskowanie, uzasadnienie (J.Paluchowski)
-diagnoza wymaga wiedzy, profesjonalizmu i taktu

Pojęcie DIAGNOZY-jest to rozpoznanie badanego stanu rzeczy przez zaliczenie go do danego typu lub gatunku, przez przyzczynowe i celowościowe wyjaśnienie tego stanu rzeczy, określenie jego fazy obecnej oraz przewidywanego dalszego rozwoju ( S.Ziemski)

Etapy diagnozy rozwiniętej/Elementy:
-diagnoza nozologiczna/typologiczna/klasyfikacyjna- klasyfikacja symptomów do określonej kategorii
-diagnoza genetyczna/kauzalna/przyczynowa ( przyczyny problemu: w kliencie lub w środowisku)
-diagnoza znaczenia ( znaczenie symptomów dla funkcjonowania społecznego)
-diagnoza fazy ( określa moment rozwojowy, etap rozwojowy klienta)
-diagnoza prognostyczna( określa kierunek rozwoju, jest to diagnoza w 2 strony: pozytywna i negatywna; powinna zawierać konkretne wskazówki i działania

Strukura diagnozy rozwiniętej:
DIAGNOZA
PRZESZŁOŚĆ TU I TERAZ PRZYSZŁOŚĆ
diagnoza genetyczna diagnoza stanu diagnoza prognostyczna
diagnoza typologiczna
diagnoza fazy
diagnoza znaczenia

Diagnoza stanu:
-elementy negatywne (czy jest zaburzenie i jak duże)
-elementy pozytywne ( aktywa, co jest dość dobrze rozwinięte)

Studium indywidualnych przypadków-jedyna metoda diagnozy rozwiniętej

Pytania diagnostyczne:
1.Jak funkcjonuje klient? Jaki jest stan? Czy istnieje zaburzenie? Jeśli tak, jak duże?
2.Dlaczego? Czy są to przyczyny tkwiące w kliencie czy w środowisku?
3.Jak można klientowi pomóc? Prognoza

Przedmiot diagnozy resocjalizacyjnej (Pytka):
-niezgodne z normą zachowania-podejście psychmetryczne, oparte na koncepcjach uczenia się, skalach obserwacyjnych
-antagonizm destruktywny-konflikt postaw i ról społecznych nasilony przez czynniki biospołeczne i socjokulturowe

Przedmiot diagnoz resocjalizacyjnej ( A.Frydrychowicz)
-obejmuje identyfikację i wyjaśnienie znaczenia poszczególnych dysfunkcji w adaptacji społecznej jednostki i zaburzeniach, służące zaprojektowaniu odpowiednich oddziaływań profilaktyczncyh, wychowawczych i terapeutyczncyh

Modele-przegląd:
-psychometryczny-kliniczny
-ilościowy-jakościowy
-przyrodniczy-humanistyczny
-nozologiczny, funkcjonalny, psychospoleczny
-behawioralny, interakcyjny, interdyscyplinarny

Model behawioralny:
-zachowania opozycyjne jako niewłaściwe nawyki
-historia wzmacniania niewłaściwych zachowań, istotne jest: ilość i rodzaj wzmocnień, regularność, czas, okres życia
-inżynieria behawioralna
-system punktowy

Model interakcyjny:
-zajmuje się nie tylko zachowaniami, ale także mechanizmami regulującymi, np. osobowością
-uwzględnia mechanizmy regulacyjne, psychologiczne, biologiczne i społeczne
-I-Level Clasification-nieprzystosowanie to fiksacja, model czerpie z wielu koncepcji; wyznacza i stanowi podstawę do działań resocjalizacyjnych

Model diagnozy interdyscyplinarnej-cele:
-określenie intensywność postaw antyspołecznych oraz ich wewnętrznej integracji
-określenie stopnia wadliwości realizowanych ról i wadliwości postaw
-internalizacja wadliwych ról
-czynniki zagrożeń nasilenia się wadliwych ról
-zagrożenie dla otoczenia
-interwencja czy nie
-jest to model najbardziej zalecany, określany jako podmiotowy

Model humanistyczny-interyscyplinarny:
-człowiek traktowany jest wielowymiarowo
-człowiek jest niepowtarzalny
-każdy z nas jest uwikłany w szeroki kontekst społęczno-kulturowy
-nieprzystosowanie traktowane jest jako antagonizm destruktywny

Modele diagnozy psychologicznej dla resocjalizacji ( J. Brzeziński H. Sęk):
-diagnoza różnicowa (objawowa, nozologiczna)
-diagnoza funkcjonalna-model przejściowy
-diagnoza psychospołęczna, interakcyjna-najbardziej pożądana

Diagnoza nozologiczna:
-wywodzi się z medycyny
-polega na rozpoznaniu objawów i ich klasyfikacji w odniesieniu do normy
-zalety: wygodna, nie nakłada odpowiedzialności za efekty terapii
-wady: traktownie przedmiotowo i mechanistycznie klienta, diagnoza o pacjencie, brak precyzyjnego określenia normy, drugorzędna wobec medycznej, ekstramalność myślenia:zaburzony czy nie, odpowiedzialność za problem spada na pacjenta, diagnoza gabinetowa, brak kontekstu sytuacyjnego

Model funkcjonalny:
-celem jest zbadanie funkcjonowania klienta, w kontekście konstruktów osobowości
-ropoznanie na jakich właściowościach psychicznych można się oprzeć w postępowaniu korekcyjnym, a następnie zaprojektowanie oddziaływań
-nieprzystosowanie jest funkcją wadliwie działającego systemu rodzinno-społecznego
-problem polega na braku regulacji z otoczeniem
-zalety: umożliwia wykorzystanie diagnozy w terapii, uwzględnia kontakst społeczny, poszukiwanie wsporników resocjalizacji
-wady:nadal gabinetowa, narzucenie klientowi działań naprawczych, brak współpracy różnych specjalistów

Model psychospołeczny:
-kontekst ekologiczny
-osoba jest nieodpowiedzialna za swój stan, przede wszystkim odpowiedzialne jest środowisko
-stan ten jest niepożądany, przemijający
-wszyscy członkowie społeczenstwa uczestniczą w jego likwidacji, procesie naprawianie problemu
-diagnoza jest elastyczna, podmiotowa, polega negocjacji
-oparta na dialogu, celem jest terapia
-te same osoby prowadzą diagnozę i pracują z daną osobą

PROTODIAGNOZA KLINICZNA:
-pierwsze, wstępne rozpoznanie istniejącego stanu rzeczy
-jest to proces poznawczy zachodzący w społeczeństwie, który ma na celu wyodrębnienie tych, którzy nie są w stanie poprawnie regulować własnych stosunków z otoczeniem i którzy w wyniku tego rozpoznania trafiają do odpowiednich specjalistów w celu uzyskania diagnozy i terapii

Etapy diagnozy resocjalizacyjnej wg L.Pytki:
-diagnoza wstępna ( tu i teraz)
-diagnoza ukierunkowująca
-diagnoza weryfikacyjna

NATALISZONEK

WYKŁAD 2 19.03.2009
STUDIUM INDYWIDUALNYCH PRZYPADKÓW

Alternatywne nazwy:
-studium indywidualnych przypadków
-metoda indywidualnych przypadków
-metoda przypadków kluczowych
-metoda kazuistyczna
-metoda kliniczna
-metoda biograficzna

Definicje:
*wg S.Nowaka: " Studium przypadku jest metodą badania, w której dążymy do możliwie wszechstronnego opisu pewnej zbiorowości czy jednostki, z uwzględnieniem dosyć bogatego zestawu zmiennych, przy czym interesują nas zarówno wartości tych zmiennych, jak też zależność między niemi"
*wg A.Góralskiego:metodą przypadków kluczowych określa " heurystyczną strategię postępowania badawczego, charakteryzującą się tym,że jest swoistym zwiadem badawczym, mającym przynieść przybliżone odpowiedzi na pytania o istnienie, cechy, genezę, strukturę, funkcje itp pewnego obiektu lub zjawiska, jak dotąd trudnego lub niedostępnego badawczo"
*wg T.Pilcha-podkreśla,że cel jakiemu ma służyć powyższa metoda wyznaczył jej istotę i funkcję. Wg niego metoda ta jest "sposobem badań polegającym na analizie jednostkowych losów ludzkich uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze lub na analizie konkretnych zjawisk natury wychowawczej poprzez przyzmat jednostkowych biografii ludzkich z nastawieniem na opracowanie diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań terapeutycznych

Historia metody:
-ma znaczenie przy tworzeniu nowych teorii naukowych
-charakteryzuje się dużą wnikliwością, zaangażowaniem badacza i twórczym sposobem interpretowania danych

Rodzaje studium przypadku:
-studium deskryptywne-diagnoza typologiczna, opis i zakwalifikowanie danego zjawiska na podstawie długotrwałęgo kontaktu, analiza jest głównie jakościowa
-studium eksperymentalne-proawdzenie przypadku, wproawzdenie interwencji i sprawdzenie jej skuteczności

Twórcy metody:
-Hipokrates i Galen-teorie temperamentów
-Fechner-podstawowe prawa psychofizjologii
-Ebbinghaus, Pawłow, Watson, Skinner-prawa uczenia się
-Z.Freud-toria osobowości
-J.Piaget-model inteligencji, model rozwoju moralności
-A.Łuria-mechanizmy funkcjonowania mózgu
-S.Szuman-myślenie i twórczość dziecięca
-L.Kaczmarek-rozwój mowy, podstawy polskiej logopedii

Metoda indywidualnych przypadków:
a).studium indywidualnych przypadków:
-diagnoza
-case study: anamneza i diagnoza społeczna
b).praca z przypadkiem:
-interwencja
-case study- opracowanie planu pracy i prowadzenie przypadku
*jeśli kontrakt jest nieskuteczny to wracamy do diagnozy społecznej

Struktura studium:
1.Etap zbierania danych-anamneza przypadku oraz historia zaburzeń rozowojowych i oddziaływań teraputycznych
2.Etap budowania wyjaśnień-wykorzystanie teorii psychologicznych do wyodrębnienia przyczyn orz przewidywania dalszego rozwoju

Struktura studium indywidualnych przypadków:
-identyfikacja problemu
-geneza i dynamika zjawiska
-znaczenie stwierdzonego symptomu dla funkcjonowania badanego
-prognoza pozytywna i negatywna
-propozycje rozwiązań
-wskazania dla pracy psycho-pedagogicznej

Zasady pracy z przypadkiem:
-akceptacji
-komunikacji
-indywidualizacji
-uczestnictwa
-zaufania i posznaowania godności
-systemtyczności
-kontekstu społecznego

Techniki wykorzystywane w studium indywidualnych przypadków:
1.obserwacje w trakcjie spotkań z dzieckiem, obserwacje rodziców, nauczycieli, kolegów
2.rozmowa
3.wywiady środowiskowe w domu, szkole
4.wywiad anamnestyczny
5.analiza dokumentów:
-zastanych
-wytworzonych ( prace plastyczne, pamiętniki, listy)

Argumenty za szczególną użtecznością studium w diagnozie resocjalizacyjnej:
-wszechstronny opis osoby i/lub zjawiska
-diagnoza rozwinięta, z uwzgędnieniem stanu oecnego, przyczyn i prognozy
-pozwala uchwycić zależności przyczynowo-skutkowe
-badamy przypadki trudne i skomplikowane
-badanie odbywa się w kontekście sytuacyji wychowawczej
-diagnoza jest sporządzona na użytek interwencji/ terapii
-diagnoza uwzględnia dynamikę zjawiska

Ograniczenia metody:
-problem uogólnień
-powtarzalność badań
-subiketywizm
-duże wymagania wobec badanego:merytoryczne i osobowe
-pracochłonność i czasochłonność

Definicja KONTRAKTU:
-układ,umowa zawarta między stronami
-ma zastosowanie wśród prawników, psychologów, psychoterapeutów, pedagogów
-powinien być renegocjowany jeśli nie można go zrealizować

NATALISZONEK

WYKŁAD 3-2.04.2009
KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Kompetencje w znaczeniu ogólnym:
-"własność osoby", "odpowiedzialność", " uprawnienia do działania"
-wg W.Okoń-zdolność do osobistej samorealizacji, jest podstawowym warunkiem wychowania oraz rezultatem procesu uczenia się
-"adaptacyjny potencjał podmiotu pozwalający mu na dostosowanie się do warunków wyznaczonych przez charakter otoczenia"- Encyklopedia pedagogiczna XXI

Podstawowe kompetencje w badaniach pedagogicznych:
-językowe
-językowe, komunikacyjne
-matemtyczne
-emocjonalne
osobiste i społeczne

Kompetencje społeczne- definicje:
1.D.Goleman-dobre panowanie nad emocjami w kontaktach z innymi i dokładne rozpoznanie sytuacji społecznych oraz sieci powiązań, bezkolizycje utrzymywnie kontaktów z innymi ludźmi oraz wykorzystanie tych umiejętności dla przewodzenia, negocjowania, łagodzenia sporów, współpracy i pracy zespołowej
2.H.Sęk-skuteczność w działaniach z ludźmi. Składa się na nią trafność spostrzegania i rozumienie sytuacji społecznych, zdolność do współpracy w toku interakcji, dążenie do rozwiązywania problemów interpersonalncyh i umiejętność ich rozwiązywania, zwłaszcza umiejętności podtrzymywania kontaktu, komunikacji, negocjacji.
3.Argrle-umiejętności społeczne są wzorami zachowań społeczncyh, które sprawiają, że jednostki są społecznie kompetentne, tzn zdolne do wywierania pożądanego wpływu na innych. Stanowią aspekt zachowaniowy zdolności społecznych, na które składają się: wiedza, zrozumienie, brak niepokoju, przyczyniające się do osiągnięć społecznych.

Kompetencje społeczne-cechy wspólne definicji:
-umiejętność adaptacji-dostosowanie się do społecznego kontekstu interakcji
-umiejętność budowania więzi emocjonalnych
-umiejętność efektywnego porozumiewania się z ludźmi ( trafnego odbierania komunikatów i nadawania ich)
-umiejętność osiągania celów interpersonalnych (asertywność)

Struktura kompetencji społecznych:
-asertywność
-gratyfikacja, wsparcie
-komunikacja werbalna i niewerbalna
-empatia, współpraca i uaga poświęcona innym
-poznanie i rozwiązywanie problemów
-autoprezentacja
-zdolność w różnych sytuacjach i związkach

Kompetencje w modelu Bar-Ona
1.Kompetencje intrapersonalne:
-emocjonalna samoświadmość
-asertywność
-samoakceptacja i szacunek dla własnej osoby
-samoaktualizacja ;]
-niezależność
2.Komptenecje interpersonalne:
-empatia
-zdolność podtrzymywania więzi interpersonalnych
-odpowiedzialność społeczna
3.Kompetencje przystosowawcze:
-zdolność rozwiązywania problemów
-realizm
-giętkość przystosowania
4.Kompetencje związane z radzeniem sobie ze stresem:
-tolerancja na stres
-kontrola impulsów
5.Komponenty związane z ogólnym nastrojem:
-poczucie szczęścia
-optymizm

Terminy bliskoznaczne:
-przystosowanie społeczne
-zachowanie przystosowawcze
-umiejętności społeczne
-uspołecznienie

Techniki badania kompetencji społecznych:
-techniki obserwacyjne-arkusz zachowania się ucznia B.Markowskiej, CBI E.S.Schaefera
-techniki samoopisu-kwestionariusz E.Jackowskiej, KKS A.Matczaka
-techniki sytuacyjne-naturalne i wyreżyserowane
techniki socjometryczne

Charakterystyka KKS:
-służy do oceny kompetencji społęczncyh rozumianych jako nabyte umiejętności warunkujące efektywność funkcjonowania człowieka w różnych sytuacjach społecznych. Daje wynik ogólny i 3 wyniki szczegółówe
-składa się z 90 pozycji ocenianych na skali 4-punktowej, 30 to pozycje buforowe
-rzetelność-wysokie wskaźniki zgodności wewnętrznej
-trafność-na podstawie analizy czynnikowej obraz porównań międzygrupowych
-normy:stenowe dla młodzieży, studentów, dorosłych
-bada 3 wymiary:
*budowanie relacji intymnych
*sytuacja ekspozycji społecznej
*asertywność

Etiologia kompetencji społecznych:
-aspekt doświadczania gatunkowego wyrażający się w "szczególnej wrażliwości i podatności dzieci w zakresie uczenia się zachowań społecznych
-potwierdzeniem w/w poglądu jest koncepcja przywiązania Zazzo
-predyspozycje wrodzone, szczególnie temperamentalne
-trening społeczny z uwzględnieniem doznawanych sukcesów i porażek

Konsekwencje kompetencji społecznych w aktywności dzieci:
-umiejętność wspólnej zabawy
-respektowanie norm grupy rówieśniczej
-radzenie sobie z sukcesami i porażkami
-dostosowanie się do wymagań nauczyciela
-popularność
-niewielka liczba aktów agresji
-empatia
-odpowiedzialność społeczna

Konsekwencje niskich komptencji społecznych:
-życie rodzinne: problemy w relacjach partnerskich-niewierność, kłótnie, rozwody i itp, brak wsparcia społecznego
-niska wydajność pracy
-zdrowie: neurotyzm, depresja, schizofrenia, przestępczość

Treningi komptenecji społecznych:
-metoda klasyczna-modelowanie, odgrywanie ról, ocena, powtórzenie
-inne metody laboratoryjne-trening komunikacji niewerbalnej
-metody edukacyjne-wykłady i dyskusje
-inne: kursy asertywności, praca nad samotnością, terapia małżeńska

NATALISZONEK

WYKŁAD 4-16.04.2009
INTELIGENCJA

Tradycje badań nad inteligencją:
-Francis Galton 1883 o naturze inteligencji
-kontynuatorem był Jamec McKean Cattell
-A.Bunet, T.Simon w 1904 stworzyli1wszy test do celów selekcyjncyh
-A.Bunet-istotne aspekty dla inteligencji aspekty to: adaptacja, ukierunkowanie i krytycyzm

Wskaźniki pomiaru inteligencji:
-wiek umysłowy
-iloraz inteligencji
-do oceny używa się spółcześnie dewiacyjnego ilorazu inteligencji opartego na śedniej arytmetycznej 100 i odchyleniu standardowym 15 lub 16

Tsty inteligencji:
-Stanfordzka Skala Bineta w adaptacji L.Termana i Margaret Merill
-Skale D.Wechslera WAIS-R, WISC-R, WPPSI
-Test Matryc Ravena

Natura inteligencji-teorie:
1.psychometryczne-czynników równorzędnych, hierarchiczna Wechslera
2.przetwarzanie informacji
3.biologiczne-analiza potencjałów wywołanych
4.kontekstu kulturowego

Rodzaje inteligencji wg H.Gardniera:
-językowa
0maetmatyczno-logiczna
0przestrzenna
-muzyczna
-fizyczna
-interpersonalna
-intrapersonalna

Pojęcie INTELIGENCJI:
1.inteligencja oznacza możliwość uczenia się na podtsawie doświadczenia
2. jest zdolnością przystosowania się do otaczającego świata
3.umożlwia metapoznanie-kontrolę nad własnym myśleniem

WISC-R TEST INTELIGENCJI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
1.polska adaptacja wersji z 1974r
2.wiek badanych 6,0 do 16,11
3.składa się z 10 testów podstawowych i 2 dodatkowych
4.czas badania: 50-75minut
5.pozwala obliczyć iloraz w skali pełnej, słownej i bezsłównej
6.polska adaptacja plegała na zmianie kolejności treści, liczby pozycji, zakresu pomocy, limitów czasowych i sposobu oceny

Inteligencja w ujęciu D.Wechslera:
-inteligencja jest to" ogólna zdolność jednostki do rozumienia otaczjącego świata i radzenia sobie z nim
-pozaintelektualne składniki inteligencji to:
*osobowość
*temperament
*motywacja
*wrażliwość na wartości

Wiadomości-czynniki:
1.miedzy rozumienie słów, zdań, zwrotów
2.zakres wiedzy i umiejętności jej organizowania
3.zainteresowania, ich zakres

Uzupełnianie obrazków-czynności:
1.mierzy spostrzegawczość, odróżnienie szczegółów istotnych od nieistotnych
2.rozpoznawanie szczegółów znanych przedmiotów
3.mierzy pamięć wzrokową

Podobieństwa-czynniki:
1.zdolność tworzenia i rozumienia pojęć
2.zdolność klasyfikowania
3.pamięć

Porządkowanie obrazków-czynniki:
1.pamięć
2.organizowanie fragmentów w logiczną całość, organizacja wzrokowo-przestrzenna, syntetyczne ujęcie niewerbalnego materiału

Arytmetyka-czynnkii:
1.zdolność rozumowania
2.wykonywanie operacji rachunkowych/liczbowych, rozwój pojęć liczbowych
3.pamięć

Wzory z klocków-czynnkii:
1.czynnik manipulacyjny, wykonawczy
2.zsolność analityczno-syntetyczna, zdolność organizowania wzrokowo-spostrzegawczego materiału
3.zdolności kombinacyjne

Słowniki-czynniki:
1.zdolność rozumowania sensu słów, bogactwo słownikowe , umiejętność werbalizowania znaczenia dnaego słowa
2.pamięć

Układanki-czynniki:
1.czynnik wykonawczy
2.zdolność organizowania wzrokowo-spostrzegawczego materiału

Rozumowanie-czynniki:
1.zdolność rozumowania znaczenia wyrazów, zdań, zwrotów
2.rozumienie i uświadamianie obowiązujących zachowań, społeczno-morlanych
3.zainteresowanie otaczającą rzeczywistością

Kodowanie-czynniki:
1.pamięć
2.tempo uczenia się wzrokowo-ruchowego

Symbole cyfr-czynniki:
1.pamięć świeża jednostek symboliczncyh

Labirynty-czynniki:
1.czynniki wykonawczy
2.percepcja przestrzenna, koordynacja wzrokowo-ruchowa

Czynniki główne:
1.rozumienie słowne-wiadomości, podobieństwo, słownik, rozumienie
2.organizacja percepcyjna-uzupełnianie obrazków, porządkowanie obrazków, wzory z klocków, układanki i labirynty
3.odporność na dystraktory-arytmetyka, powtrzanie cyfr, kodowanie

Ograniczenia pomiaru ilorazu inteligencji:
-konieczność adaptacji kulturowej
-statyczność pomiaru
-analityczność pomiaru
-brak prognozy
-różne znaczenie diagnostyczne testów zależnie od poziomu wiekowego
-malejca z wiekiem osoby badanej diagnostyczność testów

Przyczyny nieprzystosowania upośledzonych umysłowo:
-uszkodzenie ukłądu nerwowego
-słaboć procesów korowych-gorsza kontrola impulsów
-słabsza pamięć, deficyty rozwoju mowy
-deficyty wzroku i słuchu-dodatkowe bariery w komunikacji
-podatność na złe wpływy

Przyczyny społeczne:
-większa liczba frustrcji
-gorsze traktowanie w instytucjach
-negatywne postawy rodzicielskie
-niska popularność wśród rówieśników
-przemoc wobec osób upośledzonych umysłowo

Przyczyny psychologiczne:
-poczucie krzywdy
-niska samoocena
-poczucie bezradności
-słabe mechanizmy obronne
-konformizm
-brak krytycyzmu
-podatność na modelowanie agresji

Czynniki hamujące agresję:
-wysoki lęk i niepokój
-zdolność do empatii
-lęk przed karą
-zahamowanie
-silna potrzeba afiliacji

Przestępczość, a upośledznie:
1.wśród przestępców znacznie więcej jest upośledzonych umysłowo
2.3poglądy: upośledznie umysłowe to:
-najważniejszy czynnik etiologiczny
-nie ma znaczenia
-jeden z wielu
3.inteligencja może zapobiec wykryciu przestępstwa

Najczęstsze przestępstwa:
-zanidbanie obowiązków
-włóczęgostwo
-kradzieże
-nielegalne posiadanie broni
-prostytucja
-gwałty, napady
-zabójstwa
-piromania

NATALISZONEK

WYKŁAD 5- 23.04.2009
BADANIE OSOBOWOŚCI W DIAGNOZIE REOSCJALIZACYJNEJ

OSOBOWOŚĆ-konstrukt teoretyczny, hipotetycznie wyjaśniającym różnice między ludźmi w zakresie typowych dla poszczególnych ludzi zachowań
Wskaźniki osobowości:
-zachowania
-wypowiedzi

Osobowość:
-zapewnia równowagę miedzy stanem wewnętrznym, a otoczeniem
-ma charakter złożony, składa się z 2 sieci:
*sieć poznawcza-inteligencja, zdolności, zainteresowania
*sieć emocjonalno-motywacyjna:neurotyzm, samoocena
-zdeterminowana wieloczynnikowo:
*podłoże konstytucjonalne (biologiczne)
*wpływy środowiskowe

Metody:
1.INTROSPEKCJA ( patrzenie do wewnątrz)- korzystają z niej osoby dorosłe, świadome swoich uczuć, które umieją o nich opowiedziec; nie mogli korzystać ludzie z deficytami; opowiadanie o emocjach zmienia ich stan; jest to badanie niepowtarzalne
2.OBSERWACJA, np. kliniczna-obserwujemy i określamy temperament, traktowana jako metoda pomocnicza; wiele zjawisk poza zasięgiem obserwatora, np. aspiracje
3.ROZMOWA KLINICZNA-wnikanie w subiektywną perspektywę osoby badanej; pytania problemowe; partnerskie rozmowy; ma charakter cykliczny; jest to metoda pomocnicza i element oddziaływań korygujących; jest uzależniona od kompetencji badacza; brak precyzyjnej struktury
4.TECHNIKI PROJEKCYJNE-zwane są testami, chociaż nimi nie są, bo nie są wystandaryzowane; brak precyzjnej oceny i norm; problem interpretacji; badają nieświadomą warstwę osobowości, np ego.
5.EKSPERYMENT-początkowo laboratoryjny, później naturalny, założeniem jest,że zachowanie jest funkcją cech osobostych, problemy: koszty, trudny do zrealizowania, problemy etyczne
6.KWESTIONARIUSZ OSOBOWOŚCI-zaczął funkcjonować w latach 50., ekonomiczny, na bazie eksperymentu, różny stopień trudności, forma:zestaw pytań jednorodnych lub zróżnicowanych, założenia: wszyscy posiadają takie same cechy, ale w różnym natężeniu i występuje względna stałość mierzonych cech; zaleca się by był stosowany od 15 roku życia ( wyjątek humory i nastroje-od 12 roku życia), problemy:
-prawdomówność /zmienność aprobaty społecznej-chcemy być lepiej postzregani, niż jesteśmy
-czytanie ze zrozumieniem ( tempo czytania, skupienie uwagi)
-poziom samooceny
-pytani zbyt trudne i ilość pytań
-wybór zbyt wielu kategorii odpowiedzi

SPECYFICZNE ZABURZENIA OSOBOWOŚCI:
1.DEFINICJA wg DSM-IV- są to ciężkie zaburzenia struktury charakteru i sposobu zachowania się obejmujące zazwyczaj kilka wymiarów osobowości i prawie zawsze związane z dostrzegalnymi zaburzeniami funkcjonowania indywidualnego i społecznego
2.CECHY:
-nie jest to choroba psychiczna
-zazwyczaj trwa przez całe życie
-nie poddaje się leczeniu
-nie są konsekwencją uszkozeń układu nerwowego
-nie są konsekwencją uzależnienia od środków psychofizycznych
-rozpoznane około 16-17 roku życia (najwcześniej antyspołeczna osobowość: około 15 roku życia)
3.KRYTERIA OGÓLNE:
-sztywny wzorzec zaburzenia-nie zmieniają się
-całościowy wzorzec zaburzenia
-wzorzec długotrwały ( podstawa do rokowania negatywnego)
-niezmienność
-początki sięgają dzieciństwa
-wyraźnie złe samopoczucie osób, przypisane otoczeniu
-stanowią wskazówkę do rozpoznawania wszystkich typów zaburzonej osobowości
4.KRYTERIA SZCZEGÓŁOWE:
-zaburzenia dotyczące 3 sfer:
*poznawcza-deformacja spostrzegania swojej osoby i otoczenia
*afektu- problemy ze słabą kontrolą emocji
*społeczna-nieumiejętność rozwiązywania i podtrzymywania kontaktów
-4czynniki wg Radochońskiego:
a).bieguny skrajne: uniklanie kontaktów/ dążenie do kontaktów
b). rezerwa, chłód emocjonalny/ otwartość, ekspresja emocjonalna
c).bezrdaność (jednobiegunowy)
d). ład i porządek

Kategorie/ typy zaburzonej osobowości wg Radochońskiego:
a).oparte na ilozacji społecznej:
1.paranoiczna-podejrzliwość, czujność
2.schizoidalna-brak motywacji w kontaktach, nie ukazuje emocji, stroni od ludzi
3.schizotypowa-mieszanka paranoicznej i schizoidalnej
b).dramatyczne
1.antyspołeczna -często recydywiści, brak wyrzutów sumienia, nadpobudliwość, lekkomyślność
2.chwiejna-niestabilna: od euforii do depresji, sięga po używki, ale często się nie uzależnia, w fazie chwiejnej popełnia próby samobójcze
3.histrioniczna-głównie kobiety, egocentryzm, teatralność, powierzchowność w emocjach
4.narcystyczna-egoista, nie dostosowuje się do norm, bywa arogancki, narcyz
c).oparte na lęku
1.unikająca-chce mieć kontakty, ale się boi odrzucenia, niska samoocena, wrażliwa na sygnały odrzucenia
2.zależna-problemy zdrowotne w dzieciństwie, osoba roszczeniowa, brak samodzielności, osoba=bluszcz
3.obsesyjno-komplusywna-lęk niedostatecznej doskonałości, perfekcjonista, uciążliwy dla otoczenia, narzuca sobie nadmierną kontrolę, koncentracja na rzeczach, zwana neurotyczną panią domu

NATALISZONEK

WYKŁAD 6-30.04.2009

S.B.G.Eysenck
-skłonność do przestępstwa ma każdy człowiek, ale jest ona tłumiona przez tzw sumienie, które stanowi zgeneralizowane reakcje warunkowe, które ukształtowały się pod wpływem doświadczeń
-najmniej korzystna opcja: wysoki neurotyzm i ekstrawertyk- bywa agresywny, działa pod wpływem grupy, materialista, zależny od grupy

Badania W.Sanockiego, K.Pospiszyla i U.Jakubowskiej czy jest to słuszna teoria:
-przestępcy mają wyższy neurotyzm, skłonni do zaburzeń histeryczncyh ( Sanocki)
-grupa przestępców jest niejednorodna, podział Pospiszyla: sprawcy czynów gwałtownych to ekstrawertycy, a introwertycy to sprawcy przeciwko mieniu
-wyższa ekstrawersja i wysoki neurotyzm był wśród kobiet-przestępców, niż wśród mężczyzn
-ekstrawertycy popełniają przestępstwa i są łatwo złapani
-introwertycy przewidują szanse złapania i rzadziej zostają schwytani
-osoby neurotyczne są bardzo agresywne

Kwestionariusz "DELTA" opracował R.Ł. Drwal bada poczucie kontroli ( to jest kwestionariusz, ktory rozwiazywalismy jako 1wszy test u prof.Węglińskiego na wykładzie)
Osoby o kontroli wewnętrznej:
-stabilna samoocena
-łatwo nawiązują kontakty
-szybciej zdrowieją, bo szukają informacji na temat choroby
-bardziej inteligentne
-mają stymulację, by rozwijać inteligencję
Osoby o kontroli zewnętrznej:
-wyższy poziom osamotnienia
-trudne relacje z otoczeniem
Czynnniki mające wpływ na poczucie kontroli:
-pozycja socjoekonomiczna rodziny ( klasa średnia i wyżej)
-jedynaki, dzieci pierworodne

NATALISZONEK

WYKŁAD 7-7.05.2009
ADHD

Alternatywne nazwy:
-nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi
-zespół minimalnego uszkodzenia mózgu/ minimalnej dysfunkcji mózgu
-zespół hiperkinetyczny/ hiperaktywny
-nerwowość dziecięca
-ZDUN-zespół deficytu uwagi i nadruchliwości

Objawy podstawowe
a).DSM-IV:
-nadpobudliwość psychoruchowa
-impulsywność
-deficyt uwagi
b).ICD-10:
-brak uwagi
-nadmierna aktywność
-impulsywność
-całościowość

Objawy ADHD wg Barkleya:
zaburzenia:
-hamowania zachowania
-pamięci operacyjnej
-samoregulacji emocjonalno-motywacyjnej
-internalizacji mowy
-struktury czynności ( rekonstrukcji)
-kontroli motorycznej

Dodatkowe zaburzenia towarzyszące ADHD:
*Zaburzenia:
-emocjonalne
-zachowania
-snu
-komunikowania się
-żywienia
psychiatryczne:depresje, próby samobójcze, psychoza maniakalno-depresyjna
*Specyficzne trudności w uczeniu się: dysleksja rozwojowa
*Skłonność do uzależnień

Etiologia ADHD:
-tradycyjne: specyfika procesów nerwowych ( przewaga pobudzenia nad hamowaniem), minimalne uszkodzenie mózgu
-medyczne-koncepcja dopaminergiczna
-neuropsychologiczne-zaburzenia anatomofizjologiczne okolic przedczołowych, płata ciemieniowego prawego, prążkowania, spoidła wielkiego, móżdżku, wynikające z tego zaburzenia samokontroli
-psychospołeczne-czynniki cywilizacyjne, trauma o wpływie neurobiologicznym

Współczesny pogląd na ADHD:
-etiologia jest polmodalna, czyli ADHD powstaje na podłożu neurochemicznym, organicznym, genetycznym i środowiskowym
-błedy wychowawcze rodziców mogą pogłębiać ADHD, ale nie wywołują ADHD
-ADHD pojawia się przed 7 rokiem życia

Pożadany model diagnozy ADHD:
-badanie peiatryczne-wykluczenie chorób somatyczncyh
-badanie neurologiczne i psychitryczne-wykluczenie organiczncyh uszkodzeń układu nerwowego, chorób psychicznych
-wywiad i obserwacja w środowisku domowym oraz przedszkolnym/ szkolnym
-badanie psychologiczne-diagnoza inteligencji, uwagi, pamięci, motywacji, emocji

Problemy w diagnozowaniu ADHD:
-konieczność diagnozy interdyscyplinarnej- w braku tego typu współpracy
-brak metod psychopedagogiczncyh-głównie skale obserwacyjne przeznaczone do innych celów lub niezweryfikowane w polskich warunkach
-zbyt częste lub zbyt rzadkie rozpoznawanie ADHD
-ważne jest nie tyle pojawienie się objawów, co ich rozległość i trwałość

RITALIN-LEK NA ADHD?!
Kontrowersje wokół ritalinu:
-jako panaceum na ADHD w Europie Zachodniej i USA
-leki nie zawsze skutkuję-okołó 5-15% jest odpornych
-nie są znane skutki odległe- czy nasilają skłonność do uzależnień
-nie są znane dawki zażywania ritalinu
-inne leki przeciwdepresyjne, psychostymulujące

NATALISZONEK

c.d nastąpi Razz

dzisiaj już mi się nie chce :]

NATALISZONEK

WYKŁAD 8- 14.05.2009
WARTOŚCI I NORMY W ODDZIAŁYWANIACH RESOCJALIZACYJNYCH

WARTOŚĆ-Definicja:
-to dowolny przedmiot materialny lub idealny, idea lub instytucja, w stosunku do którego jednostki lub zbiorowości przyjmują postawę szacunku, przypisując mu ważną rolę w swoim życiu i dążenie do jego osiągania odczuwają jako przymus ( J.Szczepański)
-to wszystko to, co uchodzi za ważne i cenne dla jednostki i społeczeństwa
-co jest godne pożądania
-co łączy się z pozytywnymi przeżyciami
-są standardem integracji jednostki ze społeczeństwem

Aksjologia:
-nauka o wartości, filozofia wartości, teoria wartości
-aksjoj-ważny, cenny
-uprawiana od końca XIX w
-wcześniej jako etyka, estetyka

Podejście do wartości:
-ABSOLUTYZM-wartości istnieją obiektywnie
-RELATYWIZM-wartości są względne
-OBIEKTYWIZM-wartości da się zmierzyć
-SUBIKETYWIZM-wszytsko jest iluzją

Rodzaje wartości- 2 podziały:
a) autoteliczne- same w sobie
heteroteliczne-instrumentalne, np. pieniądz
b) uznawane
odczuwane
zinternalizowane
deklarowane

MORALNOŚĆ-zjawisko społeczne-jako całokształt naszych przekonań, wyobrażeń, zachowań, decyzji, czynów dotyczących tego, co jest dobre lub złe

Poziomy i etapy rozwoju moralnego wg Kohlberga
Poziom:
MORALNOŚĆ PRZEDKONWENCJONALNA
1.KARY I POSŁUSZEŃSTWA-motywy zachowań: unikanie kary motywuje do właściwego zachowania
2.MORALNOSĆ NAIWNEGO INSTRUMENTALNEGO HEDONIZMU-motyw zachowania: motywy egocentryczne ( ocena korzyści i ryzyka)
MORALNOŚĆ KONWENCJONALNA
3.MORALNOŚĆ UTRZYMYWANIA DOBRYCH RELACJI-motyw zachowania: aprobata innych ludzi, głównie dotyczy ludzi ważnych
4.MORALNOŚĆ UTRZYMYWANIA PORZĄDKU SPOŁECZNEGO-motyw zachowania: normy i zasady, które funkcjonują w danej społeczności
MORALNOŚĆ POKONWENCJONALNA
5.MORALNOŚĆ KONTRAKTU SPOŁECZNEGO-motyw zachowania:stosowanie się do norm dla wspólnego dobra
6.MORALNOŚĆ UNIWERSALNYCH ZASAD ETYCZNYCH-motyw zachowania: społeczne prawa, zasady, oparte na wartościach etycznych
7.MORALNOŚĆ ZORIENTOWANA UNIWERSALNIE-motyw zachowania: normy transcendentne

Normy moralne:
-dotyczą sfer zachowania trudnych do prawnej/ obyczajowej regulacji
-ważniejsze niż wszystkie inne
-nieprzestrzeganie powoduje wyrzuty sumienia
-dotyczą wszystkich ludzi

Normy prawne:
-ustalane kodeksami, powinny być zbieżne z moralnymi
-bywają obojętne moralnie
-ważne na terenie danego państwa
-sankcje prawne za nieprzestrzegania
-różny wymiar kar

Normy religijne:
-regulowane przez religię
-zgodne, obojętne, niezgodne, w konflikcie z moralnymi
-sankcje-wyrzuty sumienia, wykluczenie z kościoła

Hierarchia wartości:
-to rangowo uporządkowany system pewnych ideałów lub wartości w kategoriach ich ważności
-to spójny i czytelny zbiór wartośi ułożonych hierarchicznie
-Sokrates-wiedza
-Platon-miłość
-Epikur-przyjemność

Wartości ogólnoludzkie:
-godność
-prawda
-dobro
-życie
-sprawiedliwość
-pokój
-rodzina

Wartości chrześcijańskie:
-godność osoby
-świętość życia ludzkiego
-centralna rola rodziny oparta na małżeństwie
-wykształcenie
-wolność myśli i słowa
-wolność głoszenia własnych poglądów

Wartości, a wychowanie:
-są fundamentem wychowania
-nadają humanitarny sens istnienia
-chronią przed wykolejeniem
-dają wskazówki, ukierunkowują życie
-wychowanie jest dążeniem do wartości
-pomagają odkryć antywartości

Funkcje norm:
-regulacyjna-reguluje postępowanie, relacje
-kształtującą-wzorce zachowań, świadomość moralną, prawną
-zabezpieczająca-zabezpieczają osiągnięcie celów osobistych
-chroniąca przed patologiami

Jak kształtować normy?
-powinny wypływać z wartości
-sformułowane pozytywnie (bez "nie")
-dostosowane do możliwości dzieci
-realistyczne
-czytelne
-stałe
-obowiązujące wszystkich
-spisane, dostępne

Konsekwencje nieprzestrzegania norm:
-związane z normą
-spójne
-możliwe do egzekwowania
-natychmiastowe
-adekwatne do czynu

Warunki skutecznego wprowadzania norm:
-silne, oparte na miłości więzi rodzinne
-silna więź z wychowawcą
-spójny, klarowny system wartości
-czytelny wzór osobowy
-jasne granice i konsekwencje
-czynny udział wychowanka
-konstruktywna grupa wychowawcza
-doświadczenie społecznych wzmocnień

Badania M.Taraszkiewicza ( 1985)
-500 osób badanych, 90% wie, jakie ceni wartości
-młodsi: rodzina, religia, nauka szkolna, sport, standardy życia
-starsi:standard życia, samowychowanie, miłość, przyjaźń, rodzina własna,życie-standard etyczny
-dziewczęta:rodzina, miłość, przyjaźń, praca, a chłopcy: standard życia

J.Mariański (1998)
-miłość 68%
-szczęście rodzinne 64%
-zdobywanie ludzkiego zaufania i przyjaciół 53%
-praca 41%
-poczucie bycia przydatnym 40%
-wykształcenie i dążenie do wiedzy 37%

Korygowanie wartości jako cel resocjalizacji (A.Robbins 1996)
-funkcjonowanie człowieka poznajemy poprzez wyznawane na:
-etap 1-świadomość własnych wartości pozwala zrozumieć jak się zachowywać, by pozostać w zgodzie z wartościami
-etap 2-podejmowanie świadome decyzji na temat wartości, cierpienie jest motywem zmiany systemu wartości

Główne pytania przy aksjoterapii:
-co musi się stać, bym odniósł sukces?
-jakie warunki muszą być spełnione, bym poczuł się kochany przez kogoś, kto jest dla mnie ważny?
-co musi się stać, bym poczuł się pewnie?
-co musi się stać, bym poczuł się doskonały w jakimś obszarze życia?
-jakie muszą być moje wartości, jeśli mam osiągnąć przeznaczenie, którego pożądam i na które zasługuje?

Aksjoterapia:
-zdrowe psychiczne jest zależne od systemu wartości
-wartości mają hierarchię
-wartości manifestują się poprzez normy i w pewien sposób do nich prowadzą
-przepracowanie systemu wartości i określenie priorytetów
-przy pomocy terapeuty określenie konsekwencji dla wyborów życiowych

NATALISZONEK

WYKŁAD 9-21.05.2009
RODZINA

Kategorie opisu rodziny:
1.WSPÓLNOTA- z funkcji chrześcijańskiej:
-miejsce biologicznych narodzin
-środowisko biologicznego i duchowego rozwoju
-najbardziej naturalne miejsce zaspokojenia popędu seksualnego
2.GRUPA SPOŁECZNA:
-mała
-naturalna
-formalna
-nieformalna
-wspólne miejsce zamieszkania i cele
3.INSTYTUCJA (akty prawne)
-statut określony przez kodeks opiekuńczo-rodzinny
4.ŚRODOWISKO SPOŁECZNE
-zmienne socjoekonomiczne: struktura, skład rodziny, stan posiadania, wykształcenie, praca
-zmienne psychospołeczne-postawy rodzicielskie, więzi emocjonalne

Rodzina jako system:
-wg Z.Tyszki 1969 " Rodzina to ustrukturalizowany i funkcjonalnie powiązany zbiór jednostek i specyficznych substruktur oraz mikrosystemów społecznych tworzących grupę i zarazem instytucję społeczną powiązaną wewnętrzną więzią: pokrewieństwa, powinowactwa lub adopcji oraz wypełniającą szereg istotnych, ważnych, zitegrowanych ze sobą funkcji wobec jednostek i społeczeństwa"

Wymiary przy charakterystyce rodziny:
1.spójność:
-silne, zdrowe związki
-silne, patologiczne związki
2.zdolność przystosowania: dynamika, fazy rodziny, jak rodzina reaguje na zmianę, mogą być rodziny np.sztywne
3.komunikacja-powiązana z koncepcją Dawida Fielda o przepuszczalności granic:
-rodzina chaotyczna-zbyt sztywne granice
-rodzina władzy-komunkacja jednostronna, brak prawa głosu przez dzieci
-rodzina prawidłowa-granice są przepuszczalne
-rodzina nadopiekuńcza-zbyt elastyczne granice
-rodzina uwikłana w brak granic

Rodzina chaotyczna:
-pozbawiona więzi, źle zorganizowana, skonfliktowana, związki emocjonalne nie istnieją
-brak prawdziwej więzi między małżonkami ( brak miłości, konflikty, szantażujące się rozwodem)
-rodzice są niekonsekwentni, kierują się nastrojami, nieodpowiedzialni, stosują niewspółmierne kary
-dzieci są traktowane przedmiotowo
-strategia znieważenia dziecka stosowana przez rodziców
-dziecko-rodzic: dzieci czują się niekochane, mają silne poczucie zagrożenia, kłopot z własnymi emocjami, deficyt w zakresie empatii
-dynamika: nie rozwiązuję się konfliktów, mała spójność, każdy funkcjonuje sobie, wczesne opuszczenie domu przez dzieci
-dzieci w przyszłości mają osobowość izolująca, paranoiczna, schizoidalna

Rodzina władzy:
-wyraźna strukura
-brak miłości, silna władza rodzicielska, dominacja obowiązków
-relacje małżeńskie: określone role, brak miłości, brak wzorca dla dzieci, dziwna emocjonalnie
-relacje wobec dzieci: surowi przełożeni, częste kary i krytyka, mała cierpliwość, są wybuchowi, nie widzą dobrych stron wśród dzieci
-dziecko-rodzic: nie mogą się do nich zwrócić z problemami, czują się niekochane, spostrzegają rodziców jako osoby wrogie
-dynamika: konflikty rozstrzygane metodą silnej ręki, rodzic decyduje o sposobie rozwiązania konfliktu, dzieci szybko opuszczają dom
-dzieci w przyszłości mają osobowość obsesyjno-kompulsywną

Rodzina prawidłowa:
-miłość, akceptacja idywidualności, szacunek
-relacje małżeńskie:silny związek, harmonijny, małonkowie się uzupełniają, wspierają, okazują sobie miłość i szacunek
-rodzic-dziecko: dbają o poczucie bezpieczeństwa, miłości, kontaktu z dzieckiem, o strukturę rodziny, organizują formy spędzania czasu wolnego wspólnie, rozsądek wychowawczy:dzieci mają swobodę, ale są też kontrolowane
-dziecko-rodzic: dziecko czuje się kochane, ma wsparcie, nie uczestniczy w konflikcie dorosłych, wie,że może się do rodziców zgłosić
-konflikty są rozwiązywane na bieżąco, w sposób demokratyczny, wspólnie
-dzieci odchodzą z domu, gdy do tego dojrzeją, ale jest to dom, do którego wracają chętnie, bo rodzice nie ingeują w dorosłe życie dziecka, ale chętnie mu pomagają

Rodzina nadopiekuńcza:
-kochająca się, koncentruje sie na dziecku, które jest "medium"
-ukrywanie konfliktów, bo ważny jest spokój w rodzinie
-relacje małżeńskie: zbyt mały wysiłek w relacji, są niepełne
-rodzic-dziecko: dawanie, wyręczanie, uprzedzanie życzeń
-dziecko-rodzic: wygórowane oczekiwania dziecka, bezradni rodzice: grożą, ale nie egzekwują, dzieci rządzą w rodzinie, nie znoszą narzucania im obowiązków, robią, co chcą
-dynamika: w sytuacjach konfliktowych można liczyć na pomoc i wsparcie, wrażliwość i szacunek w komunikacji
-dziecko opuszczając dom ma z tym problem, jest niechętne, bo rodzice żyją dla dzieci, skłonność do ingerencji rodziców w dorosłe życie dziecka, osobowość narcystyczna, zależna

Rodzina uwikłana:
-obsesyjnie związana z dzieckiem, zaburzona w rolach
-rodzice naruszaą prywatność dziecka, próbują je uzależnić od siebie
-relacje małżeńskie: nieszczęsliwe małżeństwo
-rodzic-dziecko: manipulowanie, oparta o szantaż emocjonalny
-dziecko-rodzic: dostosowują się do oczekiwań rodziców, ale nie są autentyczne, mają problem ze świadomością własnych uczuć
-dynamika:nasycenie amosferą niepokoju i napięć, brak pracy nad rozwiązywaniem konfliktów
-odejście dziecka: bywa,że nie odchodzi, ma ogromne trudności w prowadzeniu samodzielnego życia, osobowość związana z lękiem

Badanie rodziny- techniki:
-wywiad środowiskowy
-metody projekcyjne : rysunek rodziny, zabawa tematyczna, test A.Bene
-skale postaw, np. w perspektywnie rodzica kwestionariusz Ziemskiej
-testy dla par, np. skala zadowolenia z małżeństwa, skala zależności od współmałżonka

KONIEC!!

Judytka

Dzięki śliczne, szacuneczek Wink

julita

wielkie dzieki Smile

Magda

Bo na Natalę zawsze można liczyć! Smile

seba

przeogromne dzięki Smile

!