www.pedagodzyspecjalni.fora.pl

eliSs

-Funkcja oceny i kontroli, pozostałości ze szkoły tradycyjnej,
-taksonomia celów kształcenia,
-ogniwa procesu nauczania wg. Okonia,
- metody nauczania (opis)
takie pytania dostalam od zaocznych. bylo 5 zestawów a to są pytania z pierwszego.

julita

ściąga jakby ktos chcial ;D brakuje jednego wykladu o tresciach ksztalcenia ;P

STRUKT SYST NAUCZ jasnosc- powolne podazanie naprzod, rozklad przedm na najdrobn, zatrzymyw się przy kazdej z nich tak dlugo aby uczen mogl zrozum każdy szczegol, kojarzenie – wiazanie materialu nowego z przyswojonym dawniej, system – porzadkow przyswoj wiadom, uwydatnienie gl mysli, metoda – wykonanie zad i prac które maja wykazac czy uczen pojal w sposób nalezyty nowy material, przygotow – to ozywianie w uczniach wyobrazen które mogą im ulatw przysw sobie nowego materialu, podanie – nowego materialu nauczania w sposób najbardziej pogladowy, powiazanie – swiezo nabytych wyobrazen z dawniejszymi poprzez ich zestawianie i porownyw, zebranie – to tworzenie uogolnien, zebranie pojec, zastosowanie – cwiczenie się uczniow w stosow wiadom gwoli ich utrwalenia, STOPNIE FORMALNE Herbata: jasnosc, kojarzenie, system, metoda, Zillera: analiza, synteza, kojarzenie, system, metoda, Reina: przygotow, podanie, powiazanie, zebranie, zastosowanie. Adresatem struktury był nauczyciel, wykonawc uczen, nie było mozliwosci ominiecia jakiegos etapu, struk była pomoca przepisem na prowadz lekcji, była logiczna i miala kolosalne znaczenie, wyznaczala tok podajacy czyli przekaz podana wiedze. Stopnie nazwano formal bo stosow ja niezal od tresci i szczebla ksztalc, nauczyciel nie stwarzal okazji do wyrazanie spostrzezen uczniow, ogranicz inicjatywy nauczyc, biernosc uczniow, monotonia lekcji, nauczy popada w rutyne, strukt w minimal stopniu stymulow rozwoj uczniow. SYSTEM SZK TRADYC: J.F. Herbart, Ziller, Rein, 18/19 w, 2. podstw teorie poznania i psych: sensualizm – poznanie za pomoca zmyslow, empiryzm- za pomoca doswiadcz, racjonal - pozn rozumowe, 3. cele ksztalc: przekaz uczniom obszernego zasobu wiedzy teoret, pojeciowej i jej regoryst egzekwow, rozwoj sprawnosci umysl, najwyzszy cel wych to ksztalc moralnie silnych charakt przez kierow dziecmi, karnosc, nauczanie, rygoryzm. 4. tresci kszt: tresci teoret, pojeciowe, gl z zakresu nauk human, zorient na dyscypliny nauk, jednolite progr naucz dla wszystkich uczniow, narzucone progr, konieczne podreczniki. 5. proces kszt: tok podajacy w oparciu o stopnie formal herbarta. Zillera i reina, praca za nauczycielem, był on autoryt i os oraganiz proces ksztalc, uczen bierny, sluchajacy, zapamiet, przyswaja gotowa wiedze. 6. zasady naucz: zas pogladowosci komenskiego kojarzenie nazwy z odpowiednikiem w rzeczywis, systematycznosc, trwalosc. 7. metody ksztalc: podajace- slowne, werbalne- transmitujace wiedze, praca z ks, opowiadanie, opis, konsekwencje metod podajacych: narzuc uczniom wiedzy, zapamiat tresci nie towarzysz ich zrozumienie, rola ucznia sprowadz się do zapamiet gotowych tresci. 8. srodki dyd. Bogate ale o charak ilustracyjnym. 9. formy organizacyjne: praca zbiorowa, niezroznic, system klasowo-lekcy, lekcja jako podst jedn nauczania. 10. metody kontroli i oceny: czesta kontr wynikow naucz, nacisk na stopnie, rywalizacja. 11. formy oceniania: stopnie, 12. motywacja: zewn – kary, nagrody. 13. rola nauczyc i ucznia: naucz: bezwzgl, aurtorytet, postawa autokrat, aktywny, z duza wiedza przedmiot, uczen: obojetny sluchacz, bierna postawa, ma zapamietac wiadomo przekazyw przez nauczyc. SYSTEM SZK AKTYWNEJ: J. Dewey, 19/20 w, 2. naturalizm: a) srodowiskowy: dzieci powinny wychow się w bezpiecz kontakcie z przyroda w natural srodow blisko domu, b) biogenet: wystep w tzw teorii skroconej rekapitulacji każdy z nas odtwarza w swoim rozwoju rozwoj calego gatunku ludzkiego przy doborze tresci należy uwzgl rozw ewolucyjny, c) psychologizmy: potrzeba zapewnieniea pod czas nauki szkolnej swobody, wolnosci, rozw indywid, nauczyciel jako obserw zdolnosci uczniow, tworzenie jak najdogodn warunkow dla indywi rozw ucznia, operacjonizm – trescia naszych zjawisk psych sa operacje wykonyw na przedm zaleznosc miedzy mysleniem a dzialaniem. Pragmatyzm – prawdziwe jest to co jest uzyteczne, to co jest zgodne z rzeczywist, dzialanie ma duze znacz, zdaniem deweya nie istnieje wiedza dla wiedzy, cala wiedza ma sluzyc praktyce „ przygotow do zycia przez zycie”. 3. praktyczna przygot do zycia, ksztalc umiejetn prakt, uzytecznych, nauka myslenia i dzialania, budow doswiadcz osobistego i spol, ksztaltow umiejetn wspolpracy, rozwij zainteres, zdolnosci tworczych, aktywnosci. 4. tresi mat-przyr, j. Nowozyt, przedm artysty, tresci dostosow do potrzeb i mozliwosci uczniow, negocjowanie z nimi, tresci o char uzytecz, progr zindywi, tworzone przez nauczyc, stanow zrodlo problemow i projektow, odrzuc podreczn szk, swoboda w wyborze tematow zajec. 5. tok poszukuj oparty na rozwiaz probl, pelny akt myslenie deweya, nauczyc jest doradca, partnerem, przewodn, obserwatorem pracy ucznia, uczen akywnie, samodz zdobywa wiedze i umiejet, prowadzi doswiadcz, eksper, samodz gromadzi i klasyf inform. 6. zas aktywnosci ucznia w proc kszt, stopniowania trudnosci (postulat indyw), wiazania teorii z prakty, operatywnosc (umiejetn wykorzyst nabytej wiedzy). 7. prakt, problemowe, ekspresyjne, oparte na aktywn uczniow, metody: eksper, obserw, pomiar, zajecia laborat, samodz badanie, rozwiaz probl, dyskusja. 8. roznorodne i bogate, staja się podst organiz proc kszt, 9. praca zespol, indywid, zroznicow, zerwanie z syst klas-lekc, w miejsce lekcji wchodzi np. wycieczka, prace spol uzyteczne. 10. nacisk na samokontr i samoocene. 11. forma opisowa, graf, zaliczenie, brak stopni, 12. wewn, zaintersow, wlasne zdolnosci, 13. nauczyc: inspirator, opiekun poczynan badawczych ucznia, dostarcza sytuacji do pracy badawczej uczniow, doradca, opiekun, partner, uczen: samodzielny, aktywny, pracuje zgodnie z zainter, sam zdobywa wiadom pod kierun nauczyc. KRYTKA SZ TRADYC: zalety: systemat i obszer przekaz wiedzy oraz jej trwalosc, stosow w naucz zas poglad, tresci uporzadk, ujete w program, opracow struktury lekcji (stopnie formal Herbarta), Herbart i jego uczniowie stworz podwaliny ped nauk, okreslili przedmiot i metody badan ped, wady: schematyzm, rygoryzm, werbalizm w naucz (dominacja metod slow, nauczania pamieciowego tzw kucia), dominacja tresci human, pojeciowych a nie uwzgl tresci mat-przyr oraz prakt, przestarzale progr i podrecz, dogmatyczny sposób myslenia, nie uwzgl zainter i mozliwosci oraz indywid uczniow, urabianie wszystkich wg jednak wzoru, obciazanie intelektow uczniow, podst pomoce nauk to tablica i kreda, dominacja naucz nad uczeniem się, nie uwzgl wychowania, stosow kar w odniesieniu do wychowankow nawet cielesnych, nie rozw myslenia, uczen traktow w sposób przedmiotowy, oderwanie procesu naucz od zycia potrzeb spol, trwale wartosci sz trad: system klas-lekc, podajacy tok naucz, okresl strukt lekcji, ocena uczniow w form stopnia, promocje z kl do kl, zbiorowa forma pracy uczniow na lekcji. KRYTKA SZ AKTYW: zalety: rozwij samodzielnos, aktywnosci i myslenia uczniow, uwzgl indywid, rozw zainter, dostosow nauczania do mozliwosci, opracow etapow rozwiazy probl (Dewey prekursor naucz problemowego), uspolecz uczniow, traktowanie ucznia w sposób podmiotowy, wady: wychow jednostr oparte na spontan aktywnosci uczniow, zbytni, przesadny liberalizm w wych i naucz, pozostaw uczniom zbyt duzej swobody, wyposaz w wiedze wycinkowa, fragment, nieustematy, dominacja tresci prakty nad teoret, faworyzow uczenia się przez badanie, opieranie naucz na przypadk zainter uczniow, trwale wartosci sz akty: uspolecz uczniow, naucz probl (badanie), strukt lekcji probl, upowszech metod poszukuj, prace spol uzyteczne i na rzecz srodow, prace w laborat, pracowniach, szkolnictwo zawod, kl profilow w liceach, ocena opisowa w kl 1-3, naucz zintegr, naucz blokowe 4-6. CELE OGOLNE: kierunki dazen, zmian, KATEGORIE TAKSONOM CELOW KSZTALC: klasyfikacja, hierarchia. -Poziom wiadomosci: A zapamietyw, B rozumienie, C stosow wiadom w sytua typowych, D stosow inform w sytua problemowej. OPERACJONALIZ: uszczegolowanie, konkretyzowanie, NAUCZ ZINTEGR: brak podzialu przedmiot, ośrodki tygodn, ośrodki dzienne, temat opracowyw w roznym kontekscie edukacji kl 1-3, kl 4-6 ksztalc blokowe. TYPY PODRECZNIKOW: uniwersalny, system, do cw i zajec praktycz, programowany, FUNKCJE: informacyjna, badawcza, trnasformacyjna, samoksztalceniowa, autokontr, samoocen, autokorektywna. STARE PODR: typ uniwers lub do cw i zad prakty. ZASADY NAUCZ: powst przez obserwow prawidlowosci, analizy procesu naucz i uczenia się, stale, powtarzaj się prawidlowosci. TYPY LEKCJI W TOKU POSZUKUJ: problemowa, ekspresyjna. STRATEGIE NAUCZ: 4 rodzaje czynnosci praktyczno-poznaw uczniow, kazda opiera się na okresl drodze uczenia się. 1) strat typu A (asocjacyjna) uczenie się przez przyswaj np. uczenie się wiersza na pamiec, 2) s. Typu B (problemowa) uczenie się przez odkrywanie, rozwiazyw probl. Odpowiadaja dziedzinie poznania. Sposób poznaw jest odmienny 3) s. Typu O (operacyjna) uczenie się przez dzialanie, 4) st typu E (emocjonalna) uczenie się przez przezywanie. Wszystkie strat sklad się na teorie wielostronn ksztalc- W. Okoń. ASPEKTY KSZT WIELOSTR: Składniki tresciowe: opisowe, wyjasn, oceniaj, normatywne. Metody naucz: podajace, probl, eksponu, prakty. Sposoby uczenia się: przyswaj, odkryw, przezyw, dzialanie. Postawy: receptywna, badawcza, uczuciowa, motoryczna, Aktywnosc: werbal, intelek, emocjon, prakty. METODA KSZT: (w jaki sposób?) systemat stosow sposób postep n-la z uczniem który ma doprow do przyswoj wiadomosci, umiejet i ma wplywac na ksztalt zdolnosci, wplywa tez na ksztalt okresl postaw (osobowosc). KLASYCZNA KLASYFIKACJA ( Cz. Kupisiewicz, W. Okon) kryterium- źrodlo wiedzy 1) slowne – slowo mowione lub pisane jest zrodlem wiedzy : wyklad, pogadanka, opowiad, dysku, opis, praca z ks. 2) ogladowe- obserw jest zr wiedzy: pokaz, pomiar, obserw. 3) praktyczne- dzialanie jest zr wiedzy: laboratoryjna, zajec prakt. Podzial ze wzgl na funkc dydak: M. PRZEKAZYW WIEDZY: 1) slowne: wywiad, opis, opowiad, pogadank, dysku, praca z ks, 2) ogladowe: pokaza, pomiar, obserw, 3) praktyczne: laborat, zaj prakt. M. UTRWALANIA: 1) powtarzanie: wyrywkowe, lancuch, struktur, problem, 2) uczenie się na pamiec ze zrozum, 3) cwiczenie, 4) praca samodz uczniow. M. KONTR I OCENY: 1) konwencj: odpytyw ustne, prace pisemne, poslugiw się ks, prace dyd, 2) testow dyd: testy luk, wyboru, mieszane, 3) rodzaje zad wyboru: prawda, falsz, wybor 1 odp z wielu, wybor kliku odp z wielu, uporzadkow, przyporzad, 4) egzamin. M. WIELOFUNKCYJNE ( gier i zabaw dyd) 1) aktywizuj, 2) gry i zabawy: burza mozgow, inscenizacji, sytuacyjna, symulacy, biograf. M. PODAJACO-INFORMAC: wyklad, opis, opowiad, pogadan, pokaz, praca z ks, M. POSZUKUJ-PROBLEM: dyskusja, m zajec laborat, zajec prakty (wersja problem), m gier i zabaw dyd, pomiar, praca z ks. M. PRAKTY: zajec prakty (klasyczna, tradyc), M. EKSPRESYJNE: opowiad, opis, inscenizacji. PISEMNA OCENA: zalety: pozwalaja na sprawdz duzej partii materialu w krotkim czasie, sa eknom, obiektyw, scisle okreslone kryteria, porownywalne. Wady: mozliwosc sciagania, pracochlonne przy sprawdz, pyt mogą być niezrozum, nie zawsze pozwala spr stopien umiejetn zastosow wiedzy w prakt, nie daja mozliwosci wnikania w procesy myslowe ucznia. USTNA OCENA: zalety: ulatwia nawiazanie zywego kontaktu n-la z uczniem, rozwija umiejetn opowiad, referow, oceniania, ksztalt umiejetn jezykowe, umozliwia naprowadz ucznia na dobra odp, daje mozliwosc indywi wymagan stosownie do zdolnosci uczniow, szybka, latwa. Wady: malo ekonom, kontrola malej ilosci uczniow, pozwala tylko na ocene indywid, jest przypadkowa, bo każdy ma inne pyt, subiektywna, nie ma czasu do namyslu (lepiej wypadaja bardziej elokwentni) NAUCZ PROBLEMOWE: Pojecie problemu: rozumienie potoczne- PROBLEM to powazne zad wymagaj rozwiaz, roztrzygn. Rozum. Naukowe: problem pojawia się gdy stan niewiedzy ma charakt obiektywny. Rozum dydaktyczne: problem- wiedza już jest ale uczen jej nie zna i postrzega brak. Problem – okreslona trudnosc w charakt teoret lub prakt ktorej przezwyciez wymaga od ucznia postawy poszukuj i prowadzi do przyswoj wiedzy, problem- uswiadomiony ii sformul brak na tle posiadanej wiedzy – Kupisiewicz. WARUNKI: w kazdym probl musi być: cos niewiadom, cos wiadom lub danego, warunek, zwiazek, relacja miedzy tym co dane i tym co niewiadome. TYPU „ODKRYC”: angazuja czynnosci umysl, proces myslowy przebiega na drodze od prakty do teorii, prowadza zwykle do 1 roziwaz którym może być odkrycie przyczyny skutku podczas roziwaz takiego probl uczen wytwarza nowe infor lub przetwarza już posiadane. TYPU „WYNALEZC” angazuja czynnosci prakty, proces myslowy od teorii do prakty, przy rozwiaz go uczen wytwarza nieznane lub wykorzyst znane mu metody przechodz z teorii w praktyke, uzyskuje klika rozwiazan (rozw typy dywergencyjnego czyli wynalez sposobu rozw trudnosci technicznej). WG KOZIELECKIEGO: a) orientacyjne (poznawcze)- powst w trakcie czynnosci których celem jest poznanie wiedzy o swiecie, b) decycyjne: powst w trakcie podejmow decycji wiaza się z brakiem wiedzy u osoby podejmuj decyzje, c) wykonawcze: powst w trakcie realizow decyzji, uczen dzieki temu zdobywa nowe wiadomosci, d) wartosciowanie i oceny: wyrazaja nasz stosunek do tresci dziel sztuki. STRUKT LEKCJI PROBLEM: OGNIWA: 1) organizow sytuacji problem: w celu wylonienia problemu, w celu wywolania motywu do uczenia się, checi do rozw problemu. 2) orientowanie się w trudnosciach rozw problemu: wyodrebnienie probl szczegolowych, 3) rozwiazyw probl szczegol, zbiorowo, grupowo i indywid, natychmiastowa kontrola, 4) integracja wynikow czesciowych przez ich podsumow, powiaz i rozw w ten sposób problemu glownego. DROGI ROZW PROBLEMOW: 1) indukcyjno- uogolniajaca (od praktyki do teorii) Etapy: postawienie problemu, zebranie materialu do rozw, analiza materialu, synteza wynikow analizy, uogolnianie wynikow. Operacje umyslowe: analiza, synteza, rozumow praktyczne, tworzenie schematow wyobrazeniowych, abstrachowanie, uogolnianie, tworzenie pojec. Typowa dla przedmiot mat-fiz-chem. 2) dedukcyjno-weryfikacyjna (od teorii do praktyki) Etapy: postawienie problemu, przewidywanie rozwiazania, uzasadnianie przewidywania, sprawdzanie, wyjasnienie. Operacje umyslowe: wnioskowanie, dowdzenie, sprawdzenie, wyjasnienie. Typowa dla przedm human-artyst-techn. PROCES DYDAKT: uporzadkow ciag zdarzen obejmuj czynnosci nauczycieli i uczniow, ukierunkow na wywolanie zmian w uczniach stosow do przyjetych celow. Okon wyroznia 7 ogniw. OGNIWA sa to wspolne momenty dla wszystkich przedmiotow nauczania, dotycza wszystkich przedmiotow i obejmuja wszystkie szczeble ksztalcenia. 1. uswiadomienie uczniom celow i zadan nauczania: wyroznia 2 rodz: a) lad zewn – sprawdzenie listy obecnosci, zdyscyplinow klasy b) lad wewn- wywol pozytyw motywow uczenia się, może odbywac się poprzez: zaprezentowanie celow, sygnalizow polaczen miedzy już opracowanymi tresciami a nowymi, wskazanie na uzytecznosc nowych tresci, wywolanie zaciekawienia i dysonansu poznawczego. 2. opracowanie nowego materialu (najwazniejsze ogniwo). Cechy prawidlowo zorganizow procesu poznawczego: oparty na obserw, przygotow uczniow do uogolnienia, opiera się na aktywnosci i samodzieln uczniow. Sposoby poznawcze nowych rzeczy , zjawisk, procesow: poprzez bezposr zetkniecie się z nimi, za pomoca roznych srodkow zastepczych, za pomoca slowa mowionego bądź drukowanego. Sposoby, metody opracowania nowego materialu: ogladowe- pokaz, pomiar, obserw, prakty- met zajec prakt i laborat, słowne- wyklad, opowiad, praca z tekstem, dyskusja, opis, pogadanka. Kryteria wyboru okresl sposobu poznawania: cele dyd, właściwości tresci kszt, wymagania program odnosnie danego zakresu tresci, stopien rozw psychofiz uczniow, kompetencje n-la, mozliwosci organiz i dostepnosc srodkow dyd. Warunki skutecznego opracowania materialu: roznicowanie bodzcow (porusz się, sposób mowinie, interakcje, kanaly nadawania), jasnosc tlumaczenia – ciaglosc, precyzja, prostota, poslugiw się przykladami zarówno w toku indukyjnym jak i dedukc zgodnie z zas stopniowania trudnosci, wskazyw na zwiazek przykladow z gl idea. 3. uogolnienie nowego materialu: (kierowanie procesu uogolniania) pojecie jest mysla, „umyslowa reprezentacja”, w ktorej odzwierciedl sa cechy wspolne dla kl przedm lub zdarzen. Rodzaje: koniunkcyjne – wszystkie przedm nalezace do danej kl maja cechy wspolne, pojecia dyskusyjne (twardosc) pojecie w którym 2 przedm maja cechy wspolne, pojecia stosunkowe ( trojkat rownoram) przedmioy nie naja jednakowych stalych..., FORMY PROCESU NABYWANIA POJEC: 1. kojarzenie nazw z odpowiad im przedmiot, ten etap ma char wstepny, przygotow grunt dla wlasciwego ksztalt pojec z duza intensy wystep w pierwszych latach nauki, 2. tworzenie „przedpojec” powst na podst znajomosci zewn cech rzeczy i zdarzen, sa to pojecia elementarne uogolnionych wyobrazen, 3. nabywanie pojecnaukowych- podstawa uogolniania i roznicow staja się nie tylko rzeczy zwen lecz także stosunek miedzy przedmiotem i cala wiedza o rzeczywist. ETAPY KSZTALT POJEC: 1. zestawienie przez uczniow poznawanego przedm z innymi w celu wyodreb go sposrod innych, 2. wyszukiw cech podobn, 3. wyszuk cech rozn, 4. okresl przez uczniow danego pojecia na podst znajomosci istotnych cech danej reczy lub zjawiska, 5. zastosow poznanego pojecia w nowych sytuacjach (analiza, synteza, porownanie, abstrahow, uogol-> oper umysl towarz procesowi). PRZYCZYNY POWST BLEDOW PRZY TWORZENIU POJEC: dokonywanie uogolnien na podst zbyt malej ilosci, nie dosc zroznicow przykladow, pomijanie wieloaspekt porownyw przedm lub zjawisk, gromadzenie pojec nowych, bez uprzedn utrwalania pojec dla nich bazowych, pomijanie ziwazkow miedzy pojeciami opanowanymi a nowymi, wprowadz zbyt wielu pojec nowych rownocz. 4. utrwalenie materialu: warunki skutecznosci: nastawienie na trwale zapamietyw, pelne zrozum utrwalonego materialu, wyselekcjonowanie wiadomosci i umiejetn najistotn dla strukt danego przedm i podst dla samokszt, zastosow odpowied sposobu uczenia się. METODY UTRWALANIA WIEDZY: powtarzanie, uczenie się na pamiec (ze zrozum), cwiczenia (samodz prace uczniow), klasyfikowanie, systematyzow. CECHY POPRAWNIE UTRWAL TRESCI: trwalosc, dokladn, glebok, systemat, uzytecznosc. ZAKRESY UTRWAL MATERIALU NAUCZANIA: utrwal wiadom i umiejet dobrze zrozum i prawidl opanow, utrwalanie wiadom i umieje majacyhc najistotniejsze znacz dla opanow strukt przedm naucz, utrwalenie wiadom i umiej o kluczowym znacz dla pracy samokszt. 5. ksztalt umiejetn i nawykow: umiejetnosc- zdolnosc poslug się nabyta wiedza przy wykonow okresl zad, nawy- zautomatyzow umiejetnosc, ETAPY „mini ego”: uswiadom uczniom nazwy i znaczenia danej umiejetn, sformulow na podst przypomnianych wiadom 1 lub ilku regul dzialania, pokazanie przez n-la wzoru wykon danej czynnosci, pierwsze czynnosci uczniow wykon przy stalej kontr n-la, systemat i samodz cw uczniow w poslugiw się opanow umiejetn. 6. łaczenie teorii z praktyka: f. Praktyki w naucz: może być zrodlem poznania, sprawdza wartosc teorii, pozwala na przekszt rzeczywist. 7.kontrola i ocena wynikow naucz: powinna prow do ujawnienia i usuw brakow w wiedzy i w umiej ucznia, powinna laczyc się lub przybierac postac samokntr i samooceny (kontr nie może wyst bez oceny) FUNKCJE KONTR I OCENY: wychowawcze: wykszt u uczniow takich wlasciw jak odpowiedz, mobiliz do pracy, uspol, uczy organiz pracy, dyscyplinuje ucznia, selektywna- daje nauczycielowi orientacje w osiagnieciach ucznia, moetodyczna- weryfik warsztatu pracy n-la, ksztalcaca- kontr i ocena sprzyja kszt proc poznaw u uczniow. Ogniwa 3,2 i 4 sa zasadnicze- musza wysapic na kazdej lekcji, reszta nie zawsze. Dydaktyka – Nazwa poch z j greckiego, w którym „didaktikos” znaczy pouczający; „didasko” znaczy uczony. Z etymologii słowa dydaktyka wnosić można, iż swoim zasięgiem obejmowała to, co dotyczy nauczania i uczenia się. W dziejach nauki nazwie dydaktyka nadawano różne znaczenie. Po raz pierwszy pojawiła się w Niemczech na początku XVII w. Rozumiana była jako sztuka nauczania, czyli jako umiejętności praktyczne. Ten sposób rozumienia przetrwał do początku XIX w. gdy J.F. Herbart skonstruował teoretyczne podstawy dydaktyki czyniąc z niej teorię nauczania wychowującego. Herbart i jego zwolennicy uważali dydaktykę za teorię nauczania. Ta teoria przypisywała podstawowe znaczenie czynnościom nauczyciela. Drugie rozumienie dydaktyki związane jest z poglądami John’a Dewey’a. Jego zwolennicy koncentrowali uwagę na czynnościach uczniów. Przyznawali aktywną i twórczą rolę uczniom w procesie uczenia się. W ich interpretacji dydaktyka stała się teorią uczenia się, a więc analizą czynności uczniów. Współcześnie dydaktykę pojmuje się jako teorię nauczania i uczenia się. Wyróżniamy dydaktykę ogólną, która obejmuje swoimi badaniami wszelkie przedmioty i szczeble pracy szkolnej -> ogólna teoria nauczania i uczenia się. Dydaktyki szczegółowe to tzw. metodyki nauczania poszczególnych przedmiotów. Są to teorie nauczania i uczenia się poszczególnych przedmiotów na danych szczeblach nauki. Dydaktyka zajmuje się: 1. celami nauczania i uczenia się 2. treściami nauczania i uczenia się 3. procesem nauczania i uczenia się, aby na podstawie wykrytych prawidłowości występujących w tym procesie sformułować zasady nauczania 4. metodami nauczania i uczenia się 5. charakterystyką środków dydaktycznych, które wspierają realizację metod 6. analizą warunków organizacyjnych procesu dydaktycznego w celu określenia najbardziej korzystnych warunków dla efektywnego procesu nauczania i uczenia się Istnieją trzy systemy dydaktyczne: 1. system szkoły tradycyjnej (herbartowskiej) 2. system szkoły aktywnej (deweyowski, progresywistyczny, ruch nowego wychowania) 3. system szkoły współczesnej uczenie się – proces zamierzonego nabywania przez uczący się podmiot określonych umiejętności, wiadomości i nawyków dokonujący się w toku pośredniego i bezpośredniego poznawania rzeczywistości. Jest planowanym, zamierzonym, złożonym procesem, którego siłą napędową są dostatecznie silne motywy. nauczanie – organizowanie i bezpośrednie kierowanie procesem uczenia się. Polega na inicjowaniu i organizowaniu uczenia się, na kierowaniu tym procesem za pomocą zasad, metod, form organizacyjnych oraz przez dobór i strukturalizację treści. kształcenie – działalność nauczycieli i uczącego się, czyli jako nauczanie i uczenie się. Zadaniem kształcenia jest wszechstronny rozwój intelektualny wielostronnie i powiązany z rozwojem ?-emocjonalnym. wykształcenie – rezultat kształcenia wychowanie – określane jest jako przygotowanie człowieka do życia i kształtowanie wszechstronnie rozwiniętej osobowości. Pojęcie i struktura systemu dydaktycznego. System dydaktyczny to złożona kompleksowa, dynamiczna całość, obejmująca elementy strukturalne i funkcjonalnie ze sobą powiązane. Elementy systemu dydaktycznego: - osoby (nauczyciel i uczniowie) - procesy (proces nauczania, uczenia się, wychowania, samowychowania) - współczynniki takie jak: * zasady (zasada – ogólna norma postępowania dydaktycznego nauczyciela np. z poglądowości, systematyczności, stopniowania trudności, wiązania teorii z praktyką itp.) *metody (sposoby pracy, sposoby postępowania nauczyciela z uczniami, które mają wyposażyć uczniów w określone zasady a także określone postawy) * formy organizacyjne nauczania (ze względu na miejsce, liczbę uczniów, czas) * treści kształcenia * środki dydaktyczne i baza materialna. Karl Linke program całościowy nauczanie łączne - materiał nauczania oparty na wiedzy o kraju ojczystym i życiu- uczeń poznaje materiał drogą samodzielnej i aktywnej pracy - zlikwidowano podział na przedmioty "ośrodek życiowy" - przedmiot ukazany na tle sytuacji, w której gra charakterystyczna role dla siebie "ośrodek rzeczowy" - przedmiot oderwany od sytuacji, mało znaczący . punktem wyjścia w nauczaniu łącznym jest przeżycie. Nauczyciel zabiera co tydzień dzieci na wycieczki, nie tylko po to , żeby widziały i patrzyły, o co chodzi, ale żeby "przeżywały" zjawiska życia. liczą sie zainteresowania dzieci 1. Nauka o rzeczach ojczystych 2. Nauczanie wyrażania się przez : a). kształt i barwę b). mowę, pismo i dźwięk c). liczbę Metoda projektów -6-8 rż -nie ma drętwego siedzenia w ławkach. Uczniowie wykonują samodzielnie projekty. wycieczki -zabawy na świeżym powietrzu, aby poznać starsze dzieci, zbliżyć sie do rówieśników, nauczyć sie współpracować, dawać sobie rade -szkoła ma być szkołą życia, ma być przydatna -nauczyciel współpracuje z uczniem, darzy go zaufaniem -samodzielne myślenie dziecka, uczeń jest zaangażowany we wszystkie działania, we wszystkie etapy tworzenia projektu. -porzucenie biernego nabywania wiedzy -skupia sie na zainteresowaniach dziecka -uczy współpracy system mannheimski -starsze dzieci , eksperymenty organizacyjne -selekcja uczniów pod względem rozwoju umysłowego, podział na lepszych i gorszych. -brak motywacji, bodźców, stymulowania rozwoju Szkoła pracy Deway -nauczanie przez działanie, nie ma czystej pamięciówy, wykorzystanie praktycznych ćwiczeń -nauczanie oparte na zainteresowaniach ucznia -program ten nie zwracał uwagi na utrwalanie wiedzy -brak konkretnych podstaw plan daltoński - indywidualna praca uczniów - brak podziału na klasy, przedmioty - samodzielna nauka uczeń wybiera lub zgłasza propozycję tematu, który sam opracował. może korzystać z pomocy nauczyciela, biblioteki. po miesiącu przedstawia, prezentuje samodzielnie opracowany temat przed komisją nauczycielska. - młodszym dzieciom było trudniej - izolacjonizm podsumowanie: w każdym programie brakowało systematycznej nauki. wiedza fragmentaryczna. Przerost praktyki, brak podstaw teoretycznych. Zbytnie skupienie na zainteresowaniach ucznia, brak pewnej dyscypliny. ZASADY NAUCZANIA- (wg Kupisiewicza) to normy postępowania dydaktycznego których przestrzeganie pozwala nauczycielowi zaznajamiać uczniów z podstawami usystematyzowanej wiedzy, rozwijać ich zainteresowania i zdolności poznawcze, wpajać im naukowy pogląd na świat oraz wdrażać do samokształcenia. (wg Okonia)- to ogólne normy postępowania dydaktycznego określające jak należy wcielać w życie cele dydaktyczne. Zasady naucz. czerpią swą treść gł. z analizy procesu naucz. w szkole. Powst przez obserwow stalych, powtarz się prawidlow, analizy proc nauczania i ucz się, mogą powst nowe zas- program ciagle otwarty. (jak? Dlaczego?)* Z. systematyczności- powinna być dokładnie przestrzegana w codziennej pracy n-la i uczniów bo wymaga ona rytmiczności w pracy i skrupulatności w spełnianiu codziennych obowiązków szkolnych. Zaniedbywanie tych obowiązków przejawiające się w opuszczaniu zajęć szkolnych lub w słabym do nich przygotowaniu przyczynia się do powstawania luk w wiadomościach, do niedostatecznego rozwoju umiejętności uczniów. ( sz tradycyjna)* Z. Poglądowości (1 zas)- przestrzeganie tej zasady przez nauczycieli ma się przyczynić do usunięcia z procesu nauczania - uczenia się wszelkiego werbalizmu tj. zastępowania przedmiotów przez oznaczające je ale często nie znane uczniom wyrazy. Zasada ta domaga się oparcia całej nauki szkolnej na poznawaniu samej rzeczywistości a więc konkretnych rzeczy, zjawisk, procesów i stosunków lub przynajmniej ich obrazowych przedstawień. Uczeń poznając treść musi rzeczywiście kojarzyć z nią odpowiednie słowa. J. Amos Komenski, podst psycholog- wspoldzialanie 1 ukl sygnalowego (odpowiednika rzeczywistosci) 2 ukl – słowny. F. reprezentatywna: pozwala na uzupeln znjaomosci konkretnej rzeczywist reprezentujac jej fragm poprzez srodki pogladowe (okazy, modele, obrazy, filmy), f. Symbolizujaca- ułatwia zrozum i zapamiet uogolnien, praw poprzez graficzne lub symbol przedstaw abstarkcji.* Z. związku teorii z praktyką (szk aktywna Deweya)- służy przygotowaniu dzieci i młodzieży do racjonalnego posługiwania się wiedzą teoretyczną w różnorakich sytuacjach praktycznych, do przekształcania otaczającej rzeczywistości. Formy realizacji tej zasady mogą być rozmaite gdyż czynności praktyczne w działaniu człowieka spełniają różnorakie funkcje. Funkcje te mogą się sprowadzać do łączenia teorii z praktyką i traktowania tego związku jako źródło wiedzy o świecie, jako kryterium prawdziwości tej wiedzy. Łącząc teorie z praktyką łatwiej pojąć sens omawianej zasady. * Z. przystępności (stopniowania trudności)- przy doborze materiału nauczania nauczyciel musi brać pod uwagę przystępność dla uczniów, a także dostosowywać metody nauczania do ich poziomu aby umożliwiały im w maksymalnym stopniu pracę zarówno na lekcji jak i podczas zajęć pozalekcyjnych. Stopniowanie trudności w nauczaniu polega na przechodzeniu: - od tego co bliskie do tego co dalsze, - od łatwiejszego do trudniejszego, - od znanego do nieznanego. * Z. trwałości wiedzy - jest to zasada polegająca na świadomym i aktywnym udziale ucznia w procesie kształcenia. * Z. świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania – uczenia się, wywiera decydujący wpływ na wynik kształcenia i ma odniesienie do wszystkich ogniw procesu dydaktycznego. Aby wyzwolić aktywność ucznia należy przedstawić mu cel jakiemu służyć mają nabywane wiadomości i umiejętności , w jakich momentach życia będą one potrzebne. Należy pobudzać jego motywację by wyzwolić w nim aktywność poznawczą a także aktywność fizyczną w przypadku wykonywania ćwiczeń fizycznych. Wynik aktywności powinien być przez nauczyciela ukierunkowywany i wykorzystywany. * Zasada operatywności wiedzy uczniów – w szkoleniu zawodowym a zwłaszcza w trakcie ćwiczeń istnieje możliwość stworzenia takich sytuacji by uczeń był zmuszony do samodzielnego myślenia i działania. Wiedza operatywna to taka, którą możemy posłużyć się w różnych nowych sytuacjach w pracy szkolnej i pozaszkolnej. Tę wiedzę uczniowie powinni wykorzystywać w sposób planowy i świadomy co wymaga od nich samodzielności myślenia i działania. dzięki temu wiedzę zdobywa się dla życia a nie dla szkoły – co nazywamy wiedzą operatywną. dzięki niej uczniowie dostrzegają i formułują i samodzielnie rozwiązują określone problemy. Postac operatywna- wspomaga kojarzenie poznania z dzialaniem, opiera się na dzialaniu samych uczniow.

ha_ula

o żesz kurdesz Wink

aniołeczek;)

eee.......aż mnie zatkało

heroina

Ej w tym pierwszym pytaniu chodzi o ustną kontrole i ocene-wady/zalety, czy o co?;/

julita

dopisalam tresci ksztalcenia Smile

mam nadzieje ze komus sie przyda Very Happy

TRESCI KSZT: to system inform wykorzystyw w ksztalc, to system wzajemnie powiaz wiadom, umiejetn, nawykow, doswiad, to zbior zadan które szk prezentuje i organ uczniowi, tresci te uczen ma zrozum, zapam, odkryc, sform lub odtworzyc, zautomat ich wykonanie, wynalesc, wykonac, to zad swiadomie przez ucznia zarejest i przyjete do wykonania. MODEL JEDNOWYM : t k = material nauczania, MODEL TROJWYMIAR: t k = cele, material, wymagania: podstawowoe, rozszerzajace, dopelniajace. SKŁADNIKI:- info gotowe czyli wiadom, uczen ma je poznac tzn zrozum, zapam, zastos – info ukryte w innych info lub czynnosciach, które uczen ma odkryc, sformul, zapamietac i zastos, -czynnosci gotowe uczen ma je zaobserw, ustalic ich sklad i kolejnosc oraz odtworzyc i ewentu zautom w umiejetnosc- wycwiczyc, -czynnosci ukryte w innych czynn lub info uczen ma je wynalezc, okreslic ich zlozonosc, wykonac i zautomat. ZRODLA: wiedza nauk, wiedza zyciowa spol, doswiad zyciowe jedn. WIEDZA NAUK: 60% zawart podr: opis- polega na obiekty przedst za pomoca slow przebiegu zjawisk, procesow, odp na pyt jak jest? Co wiesz?, wyjasnienie-30% to rodzaj rozumow, prowadzi do uzyskania odp dlaczego tak jest, dotyczy przedm, faktow i procesow spol, ocena- 5% wypowiedz o charkat wartosciujacym, wyraza + lub – stosunek oceniajacego do przedm oceny, czy cos jest wartosciowe?, norma- 5% wypowiedz wyrazaj wskazanie, zalecenie, regule, norme. CZYNNKI WPLYW NA DOBOR TK: 1. czynniki spol-ekonom-kultur, 2. wymag naukowe, 3. wymag psych-dydakt. HANNA KOMOROWSKA I DOBOR TRESCI: Kryterium: 1. selekcji czyli naukowe, pol na tym aby dobierac takie tresci, które sa najistot nauk i najbar podst, 2. trwalosci wiedzy uwzgl takich tresci które wykazuja szczegol trwalosc i nie uleg zmianom, 3. przydatnosci: zwiaz z mozliw korzystania z tresci nauczania w przyszl, 4. potrzeb uczacych się oczekiwania i mozliwosci poznawcze uczniow. TEORIE DOBORU TK: MATERIALIZM DYD: wyrosła na podst szk tradyc, cel kszt: wyposarz uczniow w wiedze czysto teoret, naucz wsyztskich „wszystkiego” teorii tej towrzysz wielowiedza, wieloprzedm, krytyka: nierozwij umyslow uczniow, wyposarz w wiedze nieusyst, niutrwal, niepelna, nie doceniano umiejet stosow wiedzy w praktyce. FORMALIZM DYD: celem było rozwij i ksztalc zdolnosci i zaint poznawczych, wg tej teorii szczeg uwage przykład do przedm instrumen, mat i j obce w najwiek stopniu przyczyn się do rozw myslenia, krytyka: przeceniono wartosci ksztalcace przedm, lekcewazono poznanie wspolcz wiedzy. UTYLITARYZM DYD: celem było prakty przygot do zycia, material naucz należy czerpac z doswiad dziecka. Krytyka: przyjecie teorii doprow do obniz poziomu naucz, teoria waskiego praktycyzmu, wyparto z progr naucz tresci teoret, nie doceniono wykszt ogolnego jako przygot do zawodu, lekcewaz systemat zdobyw wiedzy. MATERIALIZM FUNKCJONALNY: tworca jest Okon, cel kszt: przy doborze tresci kszt należy uwzgl zarówno wiedze jaki i rozwoj poznawczy i dzialalnosc prakty. Łączenie poznania z dzialaniem. Należy wskazywac mozliwosci wykorzystania wiedzy. Jest synteza 3 wczesniej zaprop teorii. TEORIA PROBL-KOMPLEKS: t. Przyszlosciowa wymagaj duzej rewolucji w szkole, zrywa z ukl przedm ma wylonic probl natury interdyscyplinarnej, rozwiaz tych probl będzie możliwe dzieki uzyciu wiedzy kompleksowej z roznych dyscyplin, teoria ma odzwierc w blokowym naucz, TEORIA EGZEMPLARYZMU: „wyspowosci” „ogniskowosci”, w mysl tej teorii material trzeba ukladac nie w sposób systemat a raczej ogniskowy, wzorcowy, zamiast przekazyw wiedzy w sposób ciagly należy operowac jej egzemplarz tematy, reprezentatywnymi. STRUKTURALIZM: tworca K. Sośnicki, tresc kazdego przedm należy podzielic na elem podst i wtorne, mniej konieczne uczniom, oczyszczenie progr naucz, wyodr tego co jest istotne dla danego przedm. RODZAJE UKL TRESCI: ukl tr w obrebie calego progr szkol: ukl przedmiot, kompleks-probl, naukowo-integr, ukl tr w obr przedm nauczania: liniowy, koncentryczny, spiralny, ukl tr w obr poszczeg dzialow temat: ukl encyklop, ukl egzemplaryczny, ukl strukturalne: a) indukcyjne b) dedukcyjne, obecnie wystep indukcyjne. WZORCE PROGR SZKOL: zesrodkow na materiale, zesrod na uczniu, zesr na rozwiazyw probl. FUNKCJE PODRECZ: informac- dostarczaja podstaw info z danej dziedziny wiedzy, f badawcza: (cwiczeniowa) wdrazaja uczniow do formulow i rozwiazyw probl, f transformac (praktyczna) wyraza się w przygotow do przetworz rzeczywist poprzez material do cw i zad wyrabiaj roznych sprawnosci i dajacych impulsy do dzialania prakt, f samoksztalceniowa: ma sprzyjac rozwijaniu zainteres, motywacji do poglebiania tresci, f autokontrolna sprzyja kontroli i ocenie ucznia poprzez zad, testy gdzie uczen sam sprawdza, f autokorektywna – wlasciwe dla podr programowanych. RODZAJE PODR: 1. podr wlasciwy: ksiazka zwiaz z progr danego przedm, 2. uzupelniaj ks do czytania, wspierajaca uczenie się danego przedm, 3. ksiazki podreczne: szlownik, encyklop. RODZAJE PODR WLASCIWYCH: 1. podr uniwersalny: zawiera systemat tekst prezentuj dana dziedzine rzeczywist, probl, pomysly badawcze, zad praktyczne. 2. p systemat- uporzadkow wiedza odpowiadaj rocznemu progr danego przedm, 3. p do cw i zajec prakty: podr zwarty lub kartkowy,4. p programowany: cz rocznego kursu danego przedm lub jego calosc, 5. zintegrow: zawiera wszystkie rodz edukacji poza matem.

braga

[link widoczny dla zalogowanych]

zdobyłam od ped. ogólnej zagadnienia na egzm.
jest ich sporo nie wiem czy to wszystko nas obowiazuje bo niektore sa ewidentnie z tyłka. ale jak mam to daje. o. Smile

aniołeczek;)

czy ktoś mógłby napisać wady i zalety gier i zabaw dydaktycznych?;>

Gość

hej jesli chodzi o te zagadnienia to duzo z nich nas nie dotyczy... ona podyktowala nam zagadnienia i nie sadze ze zrobi az takie szczegolowe pytania... pedagogika specjalana zaoczna miala 5 zestawow i patrzac na ten pierwszy to nie bedzie to az takie trudne... Smile

Magda

Czy ktoś może wrzucić wykład z 14.05.?? Bo tak własnie patrze, ze mam luke, chyba ze nie bylo tego wykladu... Ale tak jakoś zasad nauczania mi brakuje... HELP!!! Smile

aniołeczek;)

nie było zasad na wykładach- były do przygotowania na ćwiczenia a 14.05 wykładu nie było bo to nie był ten tydzień Smile

braga

mógłby ktoś napisac jakie ona podawala zagadniena? Smile

heroina

Zagadnienia to głownie tematy wykładów Smile

Czyli np cele kształcenia, metody nauczania etc. Pominęła w zagadnieniach pierwszy wykłąd także mozna go chyba sobie darowaćL)

GRECKY

A może ona sprawdza naszą czujność i dlatego nie podała? Very Happy

heroina

Wątpie, nie wygląda mi na taką sprytną Smile

Poza tym i bez tego pierwszego jest tego wystarczająco dużo;/

seba

ile było wykładów? bo ja mam zdaje się 5 i nie wiem, czy to wszystkie są :] ?

heroina

Ponownie chciałam zapytać, czy w tym pierwszym pytaniu chodzi o ustną kontrolę i ocenę?

heroina

ja mam 6

seba

kur wa mać :\ trudno, moja wiedza jednego wykładu nie obejmie. (w porywach do 6)

Magda

Aaa zapomnialam ze wyklady byly co 2 tyg. ;p Dzieki! Smile